Nỗi nguy cuối cùng và lớn nhất là nỗi nguy tôi đã chỉ ở một chương trên: bị thất bại từ lúc đầu. Thiên-tài cũng không được hưởng thêm, dù chỉ là một giờ mỗi ngày. Sau nầy, có dịp, tôi sẽ nói về văn chương.
Thật là một chế độ dân-chủ lý-tưởng. Và khi đã quyết định làm xong một công việc nào thì dù nó buồn chán đến đâu, cũng phải làm cho xong. Rồi, khi nó thấy bạn đổ mồ hôi trán, thình lình nó lăn ra, chết mà không kịp trối: "Tôi không chịu được nữa rồi".
Chẳng hạn khu vực âm nhạc (2). Bạn bảo tôi tính toán kỹ quá. Bạn săn sóc thân thể, trong và ngoài; bạn dùng cả một đội quân, từ anh bán sữa đến chú đồ tể để bao tử bạn khoan khoái.
Trên báo chúng ta thường thấy những bài bày cách sống với một số tiền nhất định, và những bài đó gây những cuộc tranh luận sôi nổi, chứng tỏ rằng người ta rất chú ý tới vấn đề. Nhưng trước khi bắt đầu bạn cho phép tôi dặn nhỏ mấy lời này: Tôi biết có những người cứ đọc, đọc như người ta uống rượu.
Thế thì tại sao bạn lại không rời khỏi nhà, lại cột đèn gần nhất với một cái vợt rồi nhận xét đời sống của các loài bướm đang đập cánh chung quanh ánh sáng, rồi sắp đặt lại những điều tìm được rồi dựng lên một thuyết? Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích. Nó ngắn quá đi thôi.
tôi nói vậy và buồn mà nhận rằng phần đông người ta không đọc thơ. Năm sau, giờ sau, ngày sau luôn sẵn sàng đợi ta. vạn sự đều tuỳ thuộc vấn đề đó cả.
Và khi đọc xong bạn thành thật tự hỏi còn ghét thơ nữa không? Tôi đã biết nhiều người đọc xong rồi, tự nhận rằng từ trước oán thơ là hoàn toàn nhầm lẫn. Chính bà nhà bảo bạn rằng bạn xanh còn bạn thì bảo bà nhà là bạn mệt. Mà thái độ của thầy là điều quan trọng nhất.
Vậy khi bạn khởi sự dùng tất cả thì giờ của bạn thì ít nhất bạn cũng nhớ rằng bạn chỉ được dùng thì giờ của mình thôi chứ không phải thì giờ của người khác. Như vậy còn ba buổi tối để thăm bạn hữu, vui thú gia đình, đọc sách tiêu khiển, hút thuốc, làm vườn, thơ thẩn và dự những cuộc thi của các báo. Bây giờ thì tôi hết mắc cỡ rồi.
Bạn thử theo đi, bạn sẽ thấy phương pháp ấy chữa được phân nửa những bệnh trong đời, nhất là bệnh ưu tư - cái bệnh khốn khổ, có thể tránh được và có thể làm cho ta mắc cỡ. Nếu bạn muốn, thì bạn có thể mỗi giờ sống một đời sống mới được. Mỗi tuần học ba buổi tối rồi thỉnh thoảng đi nghe nhạc thì trong một năm, bạn sẽ biết ít nhiều về âm nhạc.
Trước khi ngừng bút, tôi không thể không kể qua những nguy hiểm đang rình rập bạn. Nhưng riêng về phần tôi thì không khi nào bạn bắt gặp tôi du lịch mà không mang theo Marc Aurele. Bây giờ chắc bạn mong tôi chỉ cho bạn một bí quyết kỳ diệu để có thể đạt tới mục đích của mình là thu xếp đời sống hàng ngày cho hoàn hảo, và do đó loại trừ được nỗi bất mãn kể trên.