Một hôm, cô lớp trưởng thông minh và năng động và cao lớn (luôn xếp thứ nhất, trên tôi một hoặc hai bậc, trong các kỳ thi học sinh giỏi tiếng Anh của trường) hỏi tôi: Sao ấy buồn thế? Tôi đáp: Buồn ngủ. Bây giờ đến tiết mục bể sục. Anh họ trong bữa cơm hôm qua nói với bác trai: Bao giờ cưới chị xong, con mua vé để hai cụ đi xem phim với nhau.
Có được dù chỉ một cái cảm giác chung ấy, những người tài mới có thể kết dính ít ra là trong một công việc chung: Cải tạo những sự ngu dốt còn lại bằng quyền lực. Đôi lúc, định kiến giúp phong phú không bị lợi dụng biến thành một thứ rỗng tuếch, sa đọa. Tựa lưng vào hộp dầu cá là cái đồng hồ báo thức.
Nhưng khỏe thì bên cạnh chất lượng, mới cho hiệu quả, năng suất cao và lâu dài. Ông bà tôi, bác tôi, bố tôi cần nghỉ. Sắp tới sẽ có một số thay đổi về lịch trình sinh hoạt để cứu vãn sức khỏe.
Bạn nghĩ tôi đang xin cái thiện ở những người nghèo khổ hoặc giàu có và đều ngu dốt ư? (Xin đừng tự ái. Nên ta đành phải làm một thằng đàn ông với giọng ồm. Tôi chợt nhớ câu chuyện cô gái muốn gọi đôi khỉ ra xem trong mùa giao phối bằng mấy hạt lạc.
Vài lần trước, bố đưa giúp tôi, chỉ thấy phản ứng làng nhàng. Đấy là theo qui ước của họ và đời sống bạn dính vào qui ước ấy như con muỗi trao cánh cho mạng nhện. Âm thanh lắng hẳn đi.
Rồi ông ta đi chỗ khác nghe điện thoại. Người ta có thể làm được mọi việc, vấn đề là có đủ tài hay không. Họ không tìm thấy đâu chừng nào chưa nhận ra cái nền giáo dục (và tự giáo dục) mà phần lớn tuổi thơ, tuổi vị thành niên và phần đời còn lại mà họ, chúng ta trải qua đều là những thiếu hụt nghiêm trọng.
Bác hy sinh cho cháu ít thôi, quan tâm đến cháu ít thôi để san sẻ cho họ nhé. Mình rất sợ phí thơ. Mất chứ không phải biến mất.
Trong đời sống có lẽ chẳng bao giờ có những sự kỳ lạ, khác thường ấy. Các anh chị chưa bao giờ dám thế. Hơi bị xịn, tiền triệu đấy.
Mai sau, nếu tôi sinh con, khi đến một tuổi nào đó, tôi sẽ viết bản kiểm điểm về lỗi của mình cũng như thế hệ mình. Tôi lấy một cái nồi ra, xé nó tua rua tơi tả nhiều hơn, bỏ vào nồi rồi xòe diêm lên đốt. Và bản thân những người cùng tầng lớp làm khổ nhau.
Vì chúng ta đều ngoáy mũi. Lại cái đồng hồ báo thức đây. Ông ta cho tôi làm thử hai bài toán.