Hoặc có thể bạn sẽ thấy những cuốn sách vừa thuộc loại này vừa thuộc loại khác. Tương tự từ điển, bách khoa toàn thư là một công cụ bổ trợ có giá trị khi ta đọc một cuốn sách hay (sách dở thường không cần đến bách khoa toàn thư). Tolstoy từng có một thuyết về lịch sử.
Nhưng ở đây, chúng tôi chỉ đề cập đến ý nghĩa đơn giản nhất của nó. Các giai đoạn trong quá trình học đọc đã được nhiều nhà nghiên cứu tập trung phân tích. Trẻ cần đạt đến giai đoạn đọc chín chắn này khi ở tuổi vị thành niên.
Tuy nhiên, có một sự khác biệt quan trọng giữa đọc cuốn sách loại này với đọc một cuốn sách thuần lý thuyết. Đôi khi, các minh họa và biểu đồ cũng giúp bạn hiểu được những hiện tượng đang được miêu tả. Nếu có một cuốn sách nào đó, đầu tiên bạn sẽ làm gì?
Bạn chỉ có thể hoàn thành nhiệm vụ đó bằng cách đọc qua một lượt từ đầu đến cuối cuốn sách. Tôi rất biết ơn Van Doren về những đóng góp của anh dành cho cuốn sách. Mức độ tương tự trong cách áp dụng quy tắc 3 thay đổi tuỳ theo đặc điểm của sách cũng như mục đích đọc cuốn đó.
Chúng tôi không thể viết cuốn sách này nếu chúng tôi theo quan điểm trên. Nhưng không nên tìm đến tiểu thuyết khi mục đích của ta là tìm hiểu về chiến tranh. Bạn hãy coi thế giới giả tưởng đó là nhà mình, hiểu nó như thể bạn có mặt tại mỗi phân cảnh, hãy là một thành viên trong thế giới giả tưởng, sẵn sàng làm bạn với các nhân vật và có thể đặt mình vào các tình tiết với niềm cảm thông sâu sắc và hành động, chia sẻ như một người bạn thật sự.
Đó là ta không thể biết chắc về những điều đang diễn ra cũng như ta hoàn toàn mù mờ về những điều đã xảy ra trong quá khứ. Phương tiện để đo tính hoàn chỉnh đó nằm ở số lượng các điểm khác biệt độc đáo có giá trị hàm chứa trong vấn đề được so sánh. Sự hướng dẫn diễn ra khi một người dạy một người khác thông qua lời nói hay bài viết.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra vẫn là liệu có thể viết một tác phẩm triết học hay theo kiểu toán học như Spinoza từng làm hay viết một công trình khoa học theo kiểu đối thoại như Galileo đã cố thử không? Sự thật cho thấy, về phương diện nào đó, cả hai người đều đã thất bại trong việc truyền đạt những gì họ muốn truyền đạt và dường như chính hình thức họ chọn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thất bại. Trong từ điển, chúng ta có thể tìm thấy vô số từ không rõ nghĩa, hay đa nghĩa. Có thể diễn giải quy tắc thứ hai và thứ ba của cấp độ đọc phân tích như sau:
Khi các từ trong câu được sử dụng một cách tường minh thì một câu đơn giản thường diễn đạt một nhận định riêng, nhưng một câu ghép thì vẫn nêu lên hai hay nhiều nhận định. Khi một tác giả phân tích cách những tác giả khác sử dụng một từ nào đó và nêu ra lý do tại sao mình lại dùng từ này theo cách hoàn toàn khác, bạn có thể chắc chắn đó là một từ rất quan trọng. Đáng tiếc là trong nhiều lĩnh vực hệ thống từ chuyên môn chưa được đầy đủ và rõ ràng.
Thứ hai, bạn phải diễn đạt rõ ràng các nhận định của mình. Đúng là có một số bài như vậy. Điều này đúng trong khuôn khổ những giới hạn về khả năng mà chúng tôi đã đề cập trước đó.
Nhờ đó, bạn nhận ra cuốn sách không còn gì để cho bạn thêm nữa. Tác giả cần phải có kiến thức đầy đủ hơn, đưa ra những bằng chứng và lập luận thuyết phục hơn. Người đọc sẽ nhanh chóng xếp những cuốn sách có các quy tắc về bất kỳ lĩnh vực nào vào loại sách thực hành.