Qua các nhận xét trên, ta nhận thấy con người bạn trai sở dĩ kỳ biệt đối với ta chỉ vì tại sự khôn ngoan của Tạo hóa nhằm những mục đích cao cả cần thể hiện trong nhân loại theo chương trình tình yêu bao quát của người. Họ đâu thấy được người ta thụt lùi lại để lấy trớn. Thật tội nghiệp cho phái mạnh vì đại đa số bạn trai từ 12, 13 ttuổi trở đi thì trên gương mặt hay nổi những mụn.
Họ tự ý dập tắt tiếng lòng, hy sinh đi một trái tim của một cá nhân để chiếm hữu bao nhiêu tâm hồn cần họ cứu rổi và nhất là để chiếm hữu Thượng đế là đấng toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc. Không như bực lão thành ngồi chẽ từng chản tóc kẻ tơ. Ngày nay trong các học đường có biết bao nhiêu bạn trai đểu giả như vậy.
Có kẻ mai một uổng đời. Nhưng bạn đừng quên bạn trai ưa đơn giản nên ghét cái gì xung quanh có tính cách chi tiết nhỏ nhặt, phiền toái, rắc rối là những điều mà bạn gái tự nhiên hay gây ra. Có lẽ họ chưa để ý giá trị danh ngôn nầy của Gustave Le Bon: một lời nói ngọt có hiệu năng hơn một câu nói hay.
Tóm lại căn tạng của bạn gái phức tạp còn căn tạng của bạn trai đơn giản. Nhưng để được sáng tỏ hơn về nội tâm của bạn trai và để các nhận xét tâm lý trong các phần trước được có giá trị giáo dục, tôi viết thêm chương sau. Những lúc họ ở xa gia đình, tình yêu ấy nổi dậy, gây sự tiếc nhớ, đối sự có mặt, sự săn sóc, sự phục vụ của người vợ, mặc dầu các việc nầy bản năng ưa độc lập của họ không cho họ thụ nhận.
Có nhiều đ àn bà tốn thuốc rượu nhiều tại lỗ miệng quá dữ. Trong cơ quan có kỷ luật mà họ thụ giáo hay cộng tác, họ cho những luật đúng giờ đúng khắc là dây rối vướng chân họ. Tất cả những tài năng nầy bắt họ lắm lúc trở về những thinh lặng nội tâm để suy nghĩ, hồi cố, tạo nên những hình ảnh hay mơ mộng ước ao.
Khi có con người, mà muốn cứu khỏi xiềng tội lỗi, làm cho con người thông cảm đời sống siêu nhiên của Thượng đế, có những đường lối sống thiện hầu ca tụng Tạo hóa, yêu mến người, Thượng đế cũng dùng tình yêu giao các phận sự cho đàn ông. Đi kế cạnh nỗi ngại ngùng của bạn trai trước vạn nẻo đường đời, có niềm băn khoăn về lý tưởng gia đình. Rồi họ sẽ có gánh nặng làm chồng, làm cha.
Họ ý thức các lối xử tiếp trong gia đình. hôn nhân hỏng, thưa bạn, đời mình có thể hỏng luôn. họ không dễ dàng thấy cái thuận trong cái nghịch, cái thiện trong cái ác.
Đàn ông có khi lòng vắng lạnh tình yêu không mấy ai ác độc như một nhân vật của Virgile, nữ hoàng Didon trong câu: Ước gì một ngày nọ xuất hiện từ hài cốt tôi một tay phục thu. Khởi đầu chương nầy tôi đã nói với bạn. Họ mang tật mâu thuẫn mà không ai kết án.
Trước hết hãy nhấn mạnh góc cạnh tâm lý nầy của bạn trai Thúc Sinh. Ông từ hỏi có phải giáo sư đi du lịch không? Giáo sư vội thưa: không. Họ muốn cho xung quanh đừng có gì ồn ào, lộn xộn.
Mấy tháng được họ mặc áo sơ mi thông thường, nay họ mặc rộng như bồng bột, bao nhiếm hay mặc châït rất châït bó thân tựïa đòn bánh tét. Họ có thể ngày mai đả đảo tuyệt đối một điều mà họ ngày nay quý trọng tuyệt đối. Bạn trai cần sự giúp đỡ nhưng khi được giúp đỡ không muốn kẻ phục vụ mình tỏ ra hơn mình.