Cũng chính nhờ tinh thần mà hành động bên ngoài của bạn trai thường được cân đo nên sâu sắc hơn của bạn gái. Thường là bạn trai ở thôn quê, thành phần giai cấp cần lao. Như xương vai có hai trung tâm lắt léo dính lại từ 16 đến 18 tuổi.
Đã giúp bạn gái những phương thế tìm hạnh phúc hôn nhân , trong chương sau tôi sẽ bàn riêng với bạn trai về những bí thuật giữ lòng băng tuyết. Muốn am tường các tác vi các bạn trai trong tuổi nầy thì cứ hỏi các bực cha mẹ và nhà giáo. Mấy năm lăn lóc trong nghề giáo dục thiếu và thanh niên nam nữ, tôi biết được bao nhiêu bạn trai không theo tôn giáo nào hết mà lương tâm tự nhiên trong trắng.
Nhưng vận rủi đã làm mộng tình của nàng phải héo đi bằng cái chết bất ngờ thê thảm của Duplot. Tại bảntính nam nhi, tự nhiên ưa bạch lộ bản năng thích uy quyền của mình. Làm sao trong tập nhựt ký bạn trai được những dòng nầy: tâm thư gởi người em, bạn đời mà tôi yêu mến nhất trần gian vì quý phục.
Sau cùng chạm những thực tế chua cay đòi sự chịu đựng của ý chí, sự khôn ngoan của trí tuệ. Họ ghét thinh lặng và bóng tối vì những thứ nầy là bạn của suy nghĩ mà họ thì ưa hiểu biết bằng ngũ quan. Nhưng trong khuyết điểm ấy như đống cát sạn, tôi thấy nhô lên hột ngọc nầy.
Sự hiện diện của người gái nhất là giai nhân thường làm cho người nam ít tinh thần trở nên già hàm. Bị bịnh, bị sa thải, không có phương thế chơi, bị cấm chơi thì họ ở ngoài cuộc chơi ngó láo láo vậy. Cà hai đều có giá trị chữa bịnh rét nhưng cách chữa hơi khác.
Bạn đừng tưởng họ dễtính nhé. Có rất nhiều mâu thuẫn đáng tiếc của ái tình, bạn trai biết lắm. Mendousse thì từ lúc 13 tuổi trở đi, những xương ngang và xương dọc của bạn trai tiến nhanh về dài cũng như to.
Tôi lấy làm hân hạnh bàn cùng bạn trong tất cả thành thực và tín cẩn những vấn đề hắc búa mà đại hệ nầy. Khi phải lật qua một trang sổ đời thì cứ lật rồi thôi. Aùo sút nút, quần ống cao ống thấp.
Còn chỗ họ ở mới hỡi ôi. Bạn trai không khác nhiều ông chồng, nhiều người cha trong gia đình, chiều chiều nằm yên trên ghế bố đọc sách, ngắm cảnh, hút thuốc cố ý tránh sự ồn ào của con cái, của cuộc nội trợ. Họ đem tình yếu ấy hiến cho Thượng đế và nhân loại: thế là họ đi tu, tu vì tận hiến, vì muốn hy sinh, giúp ích chớ không vì trốn đời ích kỷ.
Tương lai mà họ ao ước dệt toàn bằng mộng vàng. Tôi thấy một nền giáo dục đóng cửa tù gây tai hại không ít. Họ chưa nghĩ hẳn đến yêu nhưng như thánh Aucutinh tự thú: lúc ấy tôi tìm cái tôi có thể yêu.
Có nhiều tâm hồn thú thật với tôi nỗ lực học tập lắm nhưng trí vẫn nghe lâng lâng, hồn cứ trôi lạc vào những mơ mộng, nhất là mộng ái ân. Có nhiều khuyết điểm đấy, nhưng dù sao bạn cũng âm thầm thán phục bàn tay xảo diệu của Tạo hóa trong sự sáng tạo bạn trai. Người chỉ buộc bạn trấn áp tình dục ngoài hôn nhân và coi sự cộng tác truyền sinh là bổn phận thiêng liêng cao cả.