Thương hại để đến thương yêu và thương yêu đến tội lỗi không xa lắm. Phán đoán họ dưới góc cạnh đức thanh khiết, ta thấy họ thủ phần hơn về cứu cánh con người trội hơn các kẻ khác. Không phải là bạn trai có ý để hồn phiêu lưu, có nhiều người chống trả với tật mơ mộng lắm.
Cứ quan sát một phòng học sinh nam ở chung trò trọ học thì biết được phần nàotính lôi thôi của bạn trai. Hồi nhỏ đi theo mẹ dự lễ chùa, thất, nhà thờ với lòng sốt sắng trong bầu không khí siêu thoát. Lắm lúc họ mặc kiểu đơn sơ bằng lụa vải đơn sơ, thông thường.
Nhưng phần đông bạn trai tự cao không phải vì họ ý thức mình cao cả để khinh người: họ tự cao chỉ vì tự trọng thôi. Các trường lớp bị coi là cặn bã xã hội như gái điếm, như kẻ ăn mày, như người lao động con đông giống chuột lứa, co rút trong nhà nhà chuồng, đã bị đời miệt thị, lại còn bị số đông bạn trai gớm như cùi nếu không lạm dụng được để thỏa mãn lòng ích kỷ. Tội nghiệp thầy quá vì thầy dễ gạt.
Tuy nhiên dù trễ người ta cũng đang bắt đầu còn hơn ở nhiều nước Đông phương như Việt nam đã tự xưng là có bốn ngàn năm văn hiến mà chưa mấy ai nghĩ đến. Họ đem đủ thứ lý do cắt nghĩa ác vi của mình, rồi thỉnh thoảng theo tiếng lương tâm bỏ các việc tội lỗi ấy, rồi lại tái phạm. Bạn trai buổi dậy thì có rất nhiều thứ mâu thuẫn đó.
Tạo hóa đã ban cho bạn trai bản năng làm cha hiểu theo nghĩa đảm đương gia đình từ vật chất đến tinh thần. Đàn bà không phải họ thích cái khổ của lộn xộn đâu, nhưng bảntính họ chịu được và vấn đề tìm tịch mạc để suy tưởng họ không đặt. Mà thời gian họ chú ý như vậy rất ngắn.
Họ không hữu ý ăn trên ngồi trước, ăn to nói lớn. Nó uống xong cám ơn tôi mà quên hay không biết bạn. Ngoài ra hiện tượng xuất tinh trên, vào tuổi dậy thì, người bạn trai buổi ban đầu không khỏi ngạc nhiên vì thấy ở gần cơ quan sinh dục của mình có những dương mao và những khi bang quang đầy nước tiểu hay khi bị những hình ảnh ô uế về xác thịt xâm chiếm óc tưởng tượng, thì cơ quan sinh dục chánh bị cứng lên vì sung máu.
Nhiều người bị họ ghét chỉ tại vì đến bàn chuyện với họ, kể cả lúc kẻ nầy có việc cần, có việc ích lợi cho họ. Nhưng trước mặt bạn gái họ vẫn tự đắc mình là con trai, có chút đ àn ông trong đó. Còn chỗ họ ở mới hỡi ôi.
Tôi chỉ nhấn mạnh ở chỗ bạn trai đừng tỏ ra mình là phái yếu ở chỗ chạy theo mê say, thờ lạy ảnh giai nhân. Những thắc mắc họ gặp trong cảnh sống gia đình, học đường, xã hội. Các linh mục dòng Tên rất sáng suốt trong tổ chức giáo dục trong tinh thần của thánh Ignaxiô nên đã nêu lên khẩu hiệu vàng ngọc nầy trong những ký túc xá giáo dục: chẳng nên khi nào hai, luôn luôn ba, ít khi bốn.
Mẹ họ sai làm việc nếu họ không đi là tại họ làm biếng, ham chơi. Sức khỏe hay nói đúng hơn sinh mệnh của con tùy sức khỏe và sinh mệnh của mẹ. Vậy các bạn trai viết khi về già họ còn dám bình tĩnh đọc không?
Có một số bạn trai không ác tâm nhưng hễ nói chuyện với ai thường có thói quen nói chỏi lại. Còn những đe dọa do nghi kỵ, nói xiên xéo chỉ làm cho chí tự cường của họ gia trọng và khiến họ bực dọc thêm. Trong con mê thấy hình ảnh âu yếm của cha con và nhất là hình ảnh cùng các vết khổ đau của mẹ.