Còn bạn nói nếu không tổ chức xã hội, cải tổ chánh trị, giáo luyện thanh niên theo chương trình của bạn thì sẽ hỏng và lắm lúc bạn cảm thấy bạn là tối cần cho mọi người. Đào luyện nam thanh mà bỏ mất luyện chí và vô tình đ ào tạo nên những tên hung ác. Sự thánh thiện của lương tâm nên họ đầu hàng cuộc đời.
Phần đông bạn trai quảng đại. Ta thấy có nhiều cơ quan giáo dục mà trong đó nhà giáo dục chỉ sống phớt ngoài da với một số bạn trai. Nói họ ít thích tìm hiểu sâu xa, không có ý nói họ không biết binh vực những quyền lợi, như giành ăn, đòi mặc đồ tốt chẳng hạn.
Người ta thấy còn tổn hại cho danh giá nữa. Mặc dầu tìm được bạn tri âm, bạn trai thấy lòng mình chưa thỏa mãn. Bạn trai nào mà vô tình hay hữu ý, không có những phút giây thả hồn ấy.
Họ quan niệm sống phải là trung tâm điểm cho lời khen của người, đồng thời cũng như của hậu thế. Tình yêu siêu nhiên không có, tình yêu xác thịt bấp bênh: nội tâm khủng hoảng. Họ đem bao nhiêu kỷ niệm êm đềm của thời ái ân cũ để gieo vào đó nọc rắn ghen tương hầu bôi lọ bến cũ của thuyền lòng họ.
Chớ ngày nay có một số bạn trai làm mồi ngon cho tứ đổ tường. Vì lẽ đó, tình tâm giao của bạn trai có tính chất bồng bột, xao xuyến, mịt mờ. Có những tâm hồn rất kín bưng bít.
Các lối bôi lọ cho nó là vô tình chà đạp nhân cách con người và làm nổi bật căntính thú vật trong con người ra cách trân tráo. Tình yêu của những kẻ mắc tật không khác ái tình của người lành mạnh. Có bộ phận lớn lên cách độc lập.
Họ ho sự hiểu biết, nhất là những lời chỉ giáo khôn dại không phải là những chân lý phải theo. Lòng của họ rã rời, đau nghiến trong một thứ buồn nghĩa địa đầy bóng ma chia ly, hối tiếc, uất hận, ngã lòng. Than kinh còn nói ái tình mạnh như sự chết.
Theo đ à nhổ giò và đổi biến, tâm hồn họ biến hóa. Nhưng về đường tư tưởng, về các quyết định thuộc lãnh vực xã hội, chánh trị, quân sự, họ lúc nào cũng tỏ ra là tay bản lĩnh. Bạn biết bạn trai không phải là con nít mà cũng không phải thánh nhân .
Viết mấy dòng, tôi nghĩ đến nền giáo dục ở Taberd mà phục nhiều vị phu huynh rất săn sóc học sinh nội trú của mình. Trong cuộc sống xã hội, họ thấy người đua chen nhau tranh giành chức vị. Còn quên thì có kẻ sẵn sàng lắm.
Còn các cơ hội gặp gỡ khả nghi dĩ nhiên không nên có: lửa gần rơm không trầy thì trụa. Aùi tình trong lành như giọt sương đầu cỏ. Tôi thấy nhiều nam sinh thân bồ tượng, ăn nói đanh thép mà bị nữ sinh dịu ngọt mượn làm đủ thứ chuyện cách ngoan ngoãn.